هود بیولوژیک کلاس 1، کلاس 2 و کلاس 3 (کلاس بندی در هود لامینار)

هود بیولوژیک(هود لامینار ) چیست ؟

هود بیولوژیک(هود لامینار) برای محافظت کاربر، محیط آزمایشگاه و مواد کار در برابر تماس با آئروسل ها و ترشحات آلوده ای که به هنگام کارکردن با مواد عفونی ایجاد می شوند. همچون کشت های اولیه،نمونه های تشخیصی و ذخیره شده طراحی شده اند.

آئروسل ها توسط هر فعالیتی که منجر به ورود انرژی به درون یک ماده مایع یا نیمه مایع همچون تکان دادن،ریختن،هم زدن یا چکاندن مایع بر روی یک سطح یا درون یک مایع دیگر صورت گیرد ایجاد می شوند. دیگر فعالیت های آزمایشگاهی همچون کشیدن نمونه بر روی پلیت های آگار، تلقیح در فلاسک های کشت سلولی با پیپت، بکارگیری پیپت های چند کاناله به منظور تقسیم سوسپانسیون مایع میکروکشت، هموژن ساختن، ورتکس نمودن و سانتریفیوژ کردن مایعات عفونی یا کار با حیوانات می توانند مولد ذرات معلق عفونی باشند.

ذرات آئروسل با قطر کمتر از پنج میکرون و قطرات کوچک با قطر پنج تا صد میکرون، با چشم غیر مسلح قابل رویت نمی باشند. به طور کلی کارمند آزمایشگاه از وجود چنین ذراتی که در حال تولید می باشند و امکان تنفس یا ایجاد آلودگی متقابل بر مواد سطح کار را موجب می گردد، آگاه نمی باشند. هنگامی که هودهای بیولوژیک به طور مناسب به کار گرفته شوند،به مقدار زیادی در کاهش عفونتهای اکتسابی در آز مایشگاه و آلودگی متقاطع کشت ها ناشی از در معرض بودن با آئروسل ها،موثر واقع شوند. همچنین هودهای بیولوژیک از محیط محافظت می کنند.

 

روند تغییرات در ساخت هود لامینار

 در طی سالهای گذشته طرح اولیه هودهای بیولوژیک دستخوش تغییرات بسیاری شده است. عمده ترین تغییر افزودن یک فیلتر هوا با کارائی بالا در مقابل عبور ذرات ((HEPA  به سیستم هوای خروجی می باشد.

فیلترHEPA می تواند 97/99 درصد ذرات با قطر 3/0میکرون و 99/99 درصد ذرات بزرگتر از این اندازه و یا کوچکتر را در خود حبس کند. این مواد قادر می سازد که فیلتر HEPA تمام عوامل شناخته شده عفونی را فیلتر نموده و اطمینان دهد که هوای خارج شده از هود عاری از میکروب می باشند.

دومین اصلاحی که در طرح صورت گرفت،ورود مستقیم هوا از طریق فیلتر HEPAبر سطح کار می باشد که حفاظت مواد سطح کار را در برابر آلودگی فراهم مینماید.به این ویژگی اغلب به عنوان محافظت اشاره می شود. این مفاهیم پایه ای به سمت شکل گیری و تکامل سه کلاس از هود های بیولوژیک منجر گردید.

 

 

 

طبقه بندی هودهای لامینار بر اساس نوع کاربری

نوع محافظتی که به وسیله هر یک از هودهای بیولوژیک صورت می گیرد در جدول آورده شده است.

 

نوع محافظت	انتخاب هود بیولوژیک
حفاظت پرسنل،میکروارگانیسم های با گروههای خطر1تا3	کلاس یک،دو وسه
حفاظت پرسنل،میکروارگانیسم های با گروه خطر 4،آزمایشگاه جعبه دستکش	کلاس سه
حفاظت پرسنل،میکروارگانیسم های با گروه خطر 4،آزمایشگاه Suit	کلاس یک ودو
محافظت محصول	کلاس دو وسه با جریان لامینار
محافظت در برابربخار رادیو اکتیو نوکلئوتیدی و یا شیمیایی، مقادیر کم	کلاس دوB1،کلاس دوA2که خروجی به بیرون را داشته باشد
حفاظت در برابر بخار رادیو نوکلئیدی و یا شیمیایی	کلاس یک،کلاس دوB2،کلاس سه

                                          جدول 1. انتخاب هود بیولوژیک بر  اساس نوع نیاز به محافظت

 

 

هود بیولوژیک کلاس 1

این شکل طرحی از هود بیولوژیک کلاس یک را نشان می دهد. هوای اتاق از طریق منطقه باز جلویی با حداقل سرعت 38/0 متر بر ثانیه وارد هود شده، از سطوح کاری عبور کرده و از طریق مجرای خروجی هود تخلیه می شود. جریان هوای جهت دار با هدایت ذرات آئروسل به سمت مجرای خروجی مانع تماس این ذرات با سطوح کاری و کارکنان آزمایشگاه می شود.

قسمت باز جلویی این امکان را فراهم می کند تا دستهای کاربر در درون هود قرار گرفته و بتواند از طریق پنجره شیشه ای به سطح کار دسترسی داشته باشد. همچنین پنجره می تواند به طور کامل بالا برود تا امکان دسترسی به سطح کار به منظور تمیز نمودن و یا دیگر مقاصد فراهم گردد.

هوای هود از طریق فیلتر HEPA  میتواند به طریق زیر به خارج فرستاده شود:

الف)به درون آزمایشگاه و سپس از طریق خروجی ساخنمان به بیرون ساختمان

ب)از طریق خروجی ساختمان به بیرون

ج)مستقیما به خارج

ممکن است فیلتر HEPA در قسمت مجرای خروجی هود بیولوژیک و یا در خروجی ساختمان تعبیه شود. تعدادی از هودهای بیولوژیک کلاصس یک مجهز به یک هواکش خروجی یکپارچه می باشند در حالیکه برای بقیه موارد هواکش خروجی در سیستم خروجی ساختمان است.

هود بیولوژیک کلاس یک اولین هود بیولوژیک شناخته شده بود، اما به واسطه طراحی ساده اش هنوز هم به صورت گسترده ای در سراسر دنیا کابرد دارد. این نوع هود بیولوژیک دارای مزیت محافظت از پرسنل و محیط می باشند و همچنین در زمینه ی کار با موتد رادیو اکتیو و شیمیایی سمی فرار،کاربرد دارد.از آنجایکه هوای غیر استریل اتاق از طریق فضای باز جلویی بر سطح کار هدایت می شود،لذا هود بیولوژیک کلاس یک در خصوص حفاظت از محصول قابل اعتماد نمی باشد.

نمای شماتیک جریان هوا در هود کلاس1

 

 

هود بیولوژیک کلاس 2

با افزایش نیاز به کشت های سلولی و بافتی برای تکثیر ویروس ها و دیگر موارد،عبور هوای اتاق غیر استریل از روی سطوح کار قابل قبول نبود. هود بیولوژیک کلاس دو نه تنها برای ایجاد محافظت پرسنل بلکه برای محافظت مواد سطح کار از هوای آلوده اتاق، طراحی گردید.

هودهای بیولوژیک کلاس دو که چهار نوع می باشد(B2,B1,A2,A1) از کلاس یک متفاوت هستند. این هودهای بیولوژیک اجازه می دهند تا هوای فیلتر شده استریل توسط HEPAروی سطح کار جریان یابد. هود بیولوژیک کلاس دو را میتوان برای کار با عوامل عفونی در گروههای خطر 2و3 استفاده کرد.

هودهای بیولوژیک کلاس دو را می توان در صورتی که اتاق های فشار مثبت بکار گرفته شوند، برای کار با گروه خطر 4 استفاده نمود.

 

هود بیولوژیک  کلاس 2-نوع A1  

این شکل هود بیولوژیک کلاس نوع A1 را نشان می دهد. یک فن داخلی هوای اتاق را از طریق قسمت بازجلویی و به منظور تامین هوای هود بدون سطح مشبک جلویی می کشد. سرعت چنین هوای ورودی می بایستی حداقل 38/0متر بر ثانیه و در جهت قسمت باز جلویی باشد.

این هوا قبل از عبور به سمت پایین و بر روی سطح کار،از یک فیلتر HEPAتامین کننده هوا عبورمی کند. همچنان که هوا به سمت پایین هدایت می شود در فاصله حدود 6تا 8 سانتیمتری مانده به سطح کار، هوا به دو قسمت شکافته می شودکه  یک نیمه از قسمت مشبک خروجی جلویی و نیمه دیگر از طریق قسمت مشبک خروجی عقبی عبور میکند.

ذرات آئروسلی که در سطح کار تولید شده باشند بلافاصله در این ریزش جریان هوا به دام افتاده و اعقبی  عبورمی کند.ذرات آئروسلی که در سطح کار تولید شده باشند بلافاصله در این ریزش جریان هوا بدام افتاده و از طریق قسمت مشبک خروجی جلویی یا عقبی عبور می کند و بدینوسیله بالاترین سطح حفاظت از محصول فراهم می گردد.سپس هوا از طریق مجرای عقبی به درون فضای مابین فیلتر تامین هوای هود و فیلتر خروجی که در قسمت بالای هود تعبیه شده اند تخلیه می گردد.

به علت اندازه این فیلترها،حدودا 70 در صد از هوا از طریق فیلتر HEPAتامین کننده هوای هود، مجددا به درون ناحیه کار برگشت داده می شود و 30 درصد باقیمانده نیز از طریق فیلتر خروجی به درون اتاق و یا خارج از اتاق رانده می شود.

 

نمای شماتیک جریان هوا در هود کلاس 2 نوع A1

 

هوایی که از هود بیولوژیک کلاس دو A1خارج می شود میتواند مجددا به اتاق برگشت داده شود و یا اینکه از طریق اتصالات اختصاصی و کانال مخصوص،در سیستم تهویه هوای ساختمان تخلیه شود.برگشت مجدد هوای خروجی به درون اتاق دارای مزیت کاهشظ هزینه های سوخت است زیرا از خروج هوای گرم یا سرد به محیط خارج جلوگیری می گردد.

اتصال به سیستم خروجی مجزا نیز این امکان را میسر می نماید که تعدادی از هودهای بیولوژیک برای کار با مواد رادیواکتیو فرار بکار گرفته شوند.

 

هود بیولوژیک کلاس 2 از نوع A2،B2,B1

هودهای بیولوژیک کلاس دو A2هدایت شده به خارج،B1, B2 انواع تغییر یافته هود بیولوژیک کلاس دو A1 هستند. ویژگی های این هودهای بیولوژیک و هودهای بیولوژیک در جدول 1 نشان داده شده است.

هرکدام از این هودهای بیولوژیک برای اهداف خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. این هودهای بیولوژیک از حنبه های متعددی با یکدیگر تفاوت دارند:

سرعت ورودی هوا از طریق قسمت باز جلویی؛ مقدار هوایی که مجددا به سطح کار برگشت داده می شود و از هود خارج می شود، سیستم خروجی که معین می نماید که آیا هوای هود به اتاق وارد شود و یا از طریق سیستم تهویه اختصاصی یا عمومی ساختمان به بیرون هدایت شود، نظام فشار هوا(اینکه آیا هودهای دارای کانال ها و مجراهای حاوی مواد بیولوژیک آلوده تحت فشار منفی هستند یا آنکه هودهای دارای کانال ها و مجراها، با کانال ها و مجراهای دارای فشار محصور می باشند.

 

نمای شماتیک جریان هوا در هود کلاس 2 نوع B1

 

 

 

نمای شماتیک جریان هوا در هود کلاس 2 نوع   B2

 

 

 

نمای شماتیک جریان هوا در هود کلاس 2 نوع A2 

 

 

هود بیولوژیک	سرعت جریان هوا(m/s)	درصد جریان هوا		سیستم خروج
		گردش مجدد	خارج شده
کلاس یک	36/0	صفر	100	خروحی ثابت
کلاس دو A1	51/0-38/0	70	30	خروجی به اتاق یا اتصال به کلاهک متحرک
کلاس دو A2 هدایت شده به خارج	51/0	70	30	خروجی به اتاق یا اتصال به کلاهک متحرک
کلاس دوB1	51/0	30	70	خروجی ثابت
کلاس دوB2	51/0	0	100	خروجی ثابت
کلاس سه	قابل اجرا نیست	0	100	خروجی ثابت

جدول2.  تفاوتهای هودهای بیولوژیک کلاس یک،دو و سه

 

 

هود بیولوژیک  کلاس 3

این نوع (جدول بالا) بالاترین سطح محافظت پرسنلی را فراهم نموده و برای عوامل خطر گروه 4 بکار گرفته می شود. تمام منافذ درزگیری شده اند(مانع نفوذ گاز). هوای ورودی از فیلترHEPA عبور نموده و هوای خروجی از دو فیلترHEPA عبور می کند جریان هوای هود به وسیله یک سیستم خروجی که در سطح بیرون هود تعبیه شده است برقرار می شود که موجب می گردد قسمت داخلی هود تحت فشار منفی بماند(در حدود 5/124 پاسکال)دسترسی به سطح کار از طریق دستکش های لاستیکی ضخیم که متصل به هود است صورت می گیرد.

هود بیولوژیک کلاس سه می بایستی دارای یک جعبه متصل برای pass-through که بتواند استریل گردد و یک فیلتر HEPA مجهز باشد. هود کلاس سه ممکن است به یک اتوکلاو دو درب متصل بوده که بدین ترتیب برای آلودگی زدائی تمام موادی که به هود وارد و یا خارج می شود بکار گرفته  می شود.

به منظور افزایش سطح کار می توان چندین جعبه دستکش را به آن متصل نمود. هود بیولوژیک کلاس سه برای کار در آزمایشگاههای سطح 3 و 4 ایمنی زیستی مناسب است.

 

 

نمای شماتیک جریان هوا در هود کلاس 3

 

 

اتصالات هوای هود بیولوژیک

یک لوله کلاهک دار برای خروجی هوا برای هودهای بیولوژیک کلاس دو A1, A2 تخصیص داده شده است. این کلاهک بر روی محفظه خروجی هود سوار شده است و هوای خروجی هود را به کانالهای خروجی هوای ساختمان مکش می کند.

یک فضای باز کوچک معمولا به قطر 5/2 سانتیمتر مابین این کلاهک و سیستم خروجی  هود برقرار می باشد. این فضای باز کوچک مکش هوای اتاق به درون سیستم خروجی ساختمان را مقدور می سازد. تهویه ساختمان می بایستی ظرفیت گرفتن هوای اتاق و خروجی هود را داشته باشد.

کلاهک می بایستی قابل برداشتن باشد یا طوری طراحی  شده باشد که آزمایش عملکرد هود را امکان پذیز سازد به طور کلی عملکرد هود بیولوژیک مجهز به این کلاهک ها خیلی تحت تاثیر نوسانات جریان هوای ساختمان قرار نمی گیرد.

هودهای بیولوژیک کلاس دو B1,B2 با خروجی ثابت و بدون منفذ(hard-duct ( به سیستم خروجی ساختمان یا ترجیحا به یک سیستم مجرای خروجی اختصاصی متصل می باشند. سیستم خروجی ساختمان می بایستی به دقت به الزامات جریان هوا که بوسیله سازنده برای هر دو مورد حجم و فشار ایستایی مشخص شده اند متصل گردد. تایید نمودن هودهای بیولوژیک با خروجی ثابت به مراتب وقت گیرتر از هودهای بیولوژیکی هستند که هوای اتاق را مجددا باز میگردانند و یا آنهایی که به کلاهک متصل می شوند.

 

 

مرور چند نکته مهم در انتخاب هود بیولوژیک(هود لامینار)

•  یک هود بیولوژیک در ابتدا می بایستی مطابق با نوع حفاظتی که مورد نیاز است انتخاب شود:

1. حفاظت محصول
2. حفاظت پرسنل در برابر میکروارگانیسم های با گروه خطر یک تا چهار
3.  محافظت پرسنل در برابر رادیو اکتیو و مواد شیمیایی سمی فرار
4.  یا ترکیبی از اینها

     به جدولی که در بالا به آن پرداختیم، نشان می دهد که کدام هود بیولوژیک برای هر یک از انواع محافظتی توصیه می شود.

• مواد شیمیایی سمی یا فرار نمی بایستی در هودهای بیولوژیکی که هوای خروجی آن به اتاق برگشت داده می شود مورد استفاده قرار می گیرند. مانند هودهای بیولوژیک کلاس یک که سیستم خروجی ساختمانی ندارند یا هودهای کلاس دو A1,A2 هودهای بیولوژیک کلاس دوB1 جهت انجام کار با مقادیر کم مواد شیمیایی فرار و رادیواکتیو ها قابل قبول هستند.
• هود بیولوژیک کلاس دوB2 که (هود با خروجی کامل ) نیز نامیده می شود هنگام کار با مقادیر قابل توجهی از رادیو اکتیوها و مواد شیمیایی مورد استفاده قرار می گیرد

 

برای اطلاع از انواع هود بیولوژیک و قیمت هود لامینار وارد فروشگاه اینترنتی آزماکالا-هود لامینار- شوید و اگر

 به دلیل محدودیت بودجه قصد خرید هود لامینار دست دوم را دارید  صفحه -آگهی نامه- را ببینید.